‍Táo bón chức năng là gì? Việc đi tìm câu trả lời cho vấn đề này sẽ giúp các bậc phụ huynh hiểu thêm về chứng bệnh táo bón chức năng ở trẻ em và có những biện pháp xử lý phù hợp, mang lại hiệu quả cao cho con em mình. Tình trạng táo bón ở trẻ nhỏ có rất nhiều loại, nhưng hầu hết các bé mắc chứng táo bón chức năng là chủ yếu. Tuy nhiên, khái niệm về căn bệnh này còn khá mơ hồ với bố mẹ. Chính vì vậy, Dinh dưỡng mẹ và bé sẽ giải đáp mọi thắc mắc trong bài viết sau đây, cung cấp những thông tin hữu ích đến các bậc phụ huynh có con nhỏ.

Táo bón chức năng là gì?

Táo bón chức năng ở trẻ nhỏ đang trở thành vấn đề nan giải của hầu hết những gia đình có con nhỏ. Đây được cho là mệt bệnh lý gặp chủ yếu và phổ biến ở trẻ em. Bệnh này tuy không quá nguy hiểm, nhưng bố mẹ phát hiện muộn hoặc không có biện pháp xử lý phù hợp sẽ rất dễ gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm như các bệnh về tiêu hóa, bệnh trĩ, bệnh hậu môn (đặc biệt là nứt kẽ hậu môn), suy dinh dưỡng,...

1. Khái niệm táo bón chức năng

Táo bón chức năng còn có tên gọi khác là táo bón vô căn mãn tính, là một trong những chứng rối loạn chức năng ở đường tiêu hóa chức năng (FGD). Thực chất, đây là dạng táo bón không phải do bất cứ tổn thương từ thực thể (giải phẫu) nào hay bất kỳ tác động sinh lý (hormone hay chất hóa học có trong cơ thể) nào gây ra. Mà nó chỉ đơn thuần là do hệ thống tiêu hóa của trẻ chưa được hoàn thiện, bên cạnh đó là những yếu tố liên quan đến tâm lý, thần kinh khác gây nên.

Căn bệnh này có thể xuất hiện phổ biến ở mọi loại đối tượng, không phân biệt tuổi tác, giới tính, hay thể trạng cơ thể. Đặc biệt, đối với trẻ sơ sinh và những trẻ em từ 2-6 tuổi là nhóm đối tượng hay mắc phải, phổ biến nhất hiện nay.

2. Dấu hiệu nhận biết trẻ mắc táo bón chức năng

Chỉ cần quan tâm, thường xuyên theo dõi tình trạng sức khỏe của con, bố mẹ rất dễ nhận biết những đứa trẻ mắc phải chứng táo bón chức năng. Theo thống kê, hầu hết những bé mắc bệnh này thường sẽ có những dấu hiệu phổ biến gồm:

• Số lần đi đại tiện giảm.
• Mỗi lần đi khiến bé rất mệt mỏi vì thường phải rặn (do phân dạng rắn khô, cứng và chậm di chuyển ra ngoài).
• Xuất hiện tình trạng có lẫn máu hoặc chất nhầy trong phân.
• Trong đồ lót của trẻ có đất sét hoặc chất lỏng rất giống phân.

Bên cạnh đó, tùy vào mỗi độ tuổi mà bé sẽ có những triệu chứng khác nhau, chẳng hạn như:

• Trẻ sơ sinh và dưới 1 tuổi: Trẻ không đi đại tiện từ 3 ngày đến 1 tuần, mỗi lần đi thì trẻ rất hay căng thẳng, quấy khóc, vì phân rất cứng và khô, khó đi.
• Trẻ từ 1 đến 2 tuổi: Số lần đi vệ sinh cho 1 tuần là dưới 3 lần.
• Trẻ hơn 2 tuổi: Mỗi tuần bé đi vệ sinh dưới 2 lần.

Có thể nói, bệnh táo bón chức năng tuy không có tính chất ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe mà nó thường gây khó khăn trong việc đi vệ sinh. Vì thế cho nên, bố mẹ cần quan tâm con nhiều hơn để có thể nhận biết sớm, và đưa ra hướng điều trị kịp thời, tránh bệnh trở nặng và gây biến chứng.

3. Phân loại

Táo bón chức năng được chia thành 3 loại chính sau đây:

3.1. Táo bón có nhu động ruột bình thường

Là dạng táo bón điển hình và phổ biến trong nhóm táo bón chức năng. Quá trình hoạt động co bóp và thư giãn của các cơ ruột diễn ra không nhanh, không chậm. Lúc này, ruột già sẽ tiếp nhận phân với tốc độ tương đương, nhưng chúng không được đẩy ra ngoài. Điều này lâu dần khiến phân khô, cứng và khó đào thải ra bên ngoài.

3.2 .Táo bón chức năng với nhu động ruột chậm

Bởi vì nhu động ruột hoạt động chậm hơn bình thường (do hệ thần kinh bị tổn thương, ảnh hưởng đến việc truyền tín hiệu từ thần kinh xuống nhu động ruột), gây cản trở quá trình hấp thụ và vận chuyển chất thải trong đường ruột dẫn đến tình trạng táo bón.

3.3. Rối loạn bài xuất phân

Để đẩy được phân ra ngoài cần có sự vận động cơ hoành ở bụng kết hợp với cơ sàn khung chậu cùng cơ vòng hậu môn. Chính vì thế, người bị táo bón sẽ cảm thấy khó chịu vì muốn đi nhưng không đi được, gây cảm giác đau đớn, nặng bụng.

Mặc dù có nhiều loại táo bón khác nhau, nhưng chung quy lại thì ở dạng nào cũng nguy hiểm đối với cơ thể người bệnh. Chính vì vậy, để không gây hậu quả nghiêm trọng đến sức khỏe thì chúng ta cần phải phát hiện sớm, có biện pháp xử lý phù hợp, giải quyết dứt điểm tình trạng này.

4. Đối tượng dễ mắc chứng táo bón chức năng

Chứng táo bón chức năng rất phổ biến, đặc biệt trẻ em lại chính là đối tượng có nguy cơ mắc cao nhất. Trong đó, 3 giai đoạn thường mắc nhất ở trẻ đó là:

• Giai đoạn 1: Trẻ có sự thay đổi chế độ ăn uống, chuyển từ việc ăn lỏng sang chế độ ăn đặc hơn.
• Giai đoạn 2: Đây chính là thời kỳ mà trẻ bắt đầu tập ngồi bô một mình mà không có sự can thiệp của người lớn.
• Giai đoạn 3: Là thời điểm bé bắt đầu cắp sách đến trường, thói quen sinh hoạt bị thay đổi đột ngột.

Trẻ bị táo bón chức năng do đâu?

Theo thống kê của ngành y tế, có đến hơn 95% trẻ em mắc phải chứng táo bón chức năng và những yếu tố tác động, gây nên việc hình thành chứng bệnh này thì vô cùng đa dạng. Tuy nhiên, qua quá trình thăm khám, khảo sát, nghiên cứu và sàng lọc của các chuyên gia về hệ tiêu hóa thì nguyên nhân chủ yếu gây nên chứng bệnh táo bón chức năng là do:

• Đó là một xu hướng tự nhiên và tất yếu của trẻ (nhu động ruột chậm).
• Trẻ không muốn đi đại tiện hoặc vì ham chơi nên nhịn đi ngoài, lâu dần sẽ thành thói quen, phân khó thoát ra ngoài.
• Có thể là do môi trường sinh hoạt thay đổi đột ngột mà bé chưa kịp thích ứng.
• Chế độ ăn uống mất cân bằng, không khoa học, thiếu chất xơ, thiếu nước.
• Một số trẻ bị mắc các căn bệnh như xơ nang, suy giáp, những bệnh liên quan đến hệ thần kinh,...
• Bé đang dùng một số kháng sinh nên dẫn đến những tác dụng phụ, gây tình trạng táo bón.
• Trẻ bị căng thẳng, một số vấn đề về tâm lý hoặc do bố mẹ khiến bé áp lực;...

Cách điều trị bệnh táo bón chức năng

Không chỉ người lớn mà đối với trẻ em mắc chứng táo bón thường tốn hàng giờ đồng hồ ngồi trong phòng vệ sinh, nhưng kết quả vẫn không thể đi được, hoặc mỗi lần đi đại tiện thì phải cố hết sức rặn gây tình trạng đau rát vùng hậu môn. Chính vì lý do đó, một số người cảm thấy lười đi, và có xu hướng “khi nào mắc mới đi”. Điều này không khiến cho tình trạng táo bón khá hơn, mà thậm chí, thói quen này càng khiến phân nằm lâu ở trong cơ thể và càng khó đi hơn.

Để có thể khắc phục tình trạng này tại nhà, cách đơn giản nhất dành cho cả người lớn và trẻ em đó chính là tập thói quen đi vệ sinh mỗi ngày, giúp kích thích ruột đào thải dễ dàng hơn. Bên cạnh đó, khi bị táo bón thì nên có một chế độ ăn giàu chất xơ, hạn chế dầu mỡ và tăng cường bổ sung nước, giúp kích thích làm mềm phân, dễ đào thải hơn.

Bên cạnh đó, một số loại thuốc khắc phục táo bón chức năng mà người bệnh có thể lựa chọn như: Sodium picosulphate, Elobixibat, Lubiprostone, Plecanatide, Bisacodyl, Linaclotide, Valuestar, Prucalopride, Tegaserod,... Nếu đã dùng thuốc, tăng cường ăn uống điều độ mà tình trạng táo bón chức năng vẫn không có dấu hiệu thuyên giảm, bố mẹ nên đưa trẻ táo bón khám tại Nutrihome để được các bác sĩ tư vấn, thăm khám, và có biện pháp điều trị cụ thể, không nên để tình trạng táo bón quá lâu, ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe cũng như khiến cơ thể bé mệt mỏi hơn.

Phòng ngừa chứng táo bón chức năng ở trẻ

Việc mắc chứng táo bón chức năng khiến trẻ rất mệt mỏi, gây nên nhiều khó khăn trong việc chăm sóc con trẻ. Chính vì vậy, để hạn chế tỷ lệ trẻ mắc chứng táo bón này, bố mẹ nên phòng ngừa cho bé bằng các biện pháp sau:

• Thực hiện chế độ ăn uống lành mạnh, khoa học, đảm bảo cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng cần thiết theo nhu cầu cơ thể của trẻ.
• Cho bé uống nhiều nước.
• Khuyến khích trẻ ăn nhiều rau xanh, trái cây thanh mát.
• Tập cho bé thói quen đi đại tiện đúng giờ vào mỗi ngày.
• Áp dụng các bài tập xoa bụng theo khung đại tràng giúp kích thích tăng nhu động ruột cho trẻ;...

Xem thêm:

Trẻ bị táo bón và cách chăm sóc đúng: https://nutrihome.vn/tao-bon-o-tre-em/

Cách trị táo bón cho trẻ tại nhà: https://nutrihome.vn/dieu-tri-tao-bon-cho-tre-tai-nha/

Táo bón chức năng là gì? Câu hỏi đặt ra ở đầu bài đã được giải đáp một cách cụ thể và rõ ràng. Có thể nói, táo bón chức năng là bệnh không quá khó chữa, nhưng về lâu dài, tình trạng này kéo dài mà vẫn chưa được chữa trị thì bệnh sẽ chuyển biến nặng hơn, gây khó khăn, cản trở quá trình điều trị. Vì thế, tốt nhất khi con trẻ có dấu hiệu đi đại tiện khó khăn thì hãy đưa bé đến hệ thống trung tâm dinh dưỡng Nutrihome để bác sĩ kịp thời can thiệp, hạn chế thấp nhất biến chứng xấu có thể xảy ra đối với sức khỏe trẻ.